به نام خدا

حکم بن عتیبة گوید:

روزى در محضر امام باقر (علیه‌السّلام)

نشسته بودیم و اطاق نیز پر از جمعیت بود که

ناگهان پیرمردى که تکیه بر عصاى بلندى کرده بود

وارد شد و دم در ایستاد و گفت:

سلام و رحمت خدا و برکاتش بر تو باد اى فرزند رسول خدا،

و پس از آن ساکت شد،

امام باقر (علیه‌السّلام) جواب سلام او را داده فرمود:

و علیک السّلام و رحمة اللَّه و برکاته.

پیرمرد رو به حاضرین کرده و به آنها نیز سلام کرد

و هم چنان ایستاد تا همگى جواب سلامش را دادند،

آنگاه روى خود را به امام باقر (علیه‌السّلام) کرده گفت:

اى فرزند رسول خدا مرا نزدیک‏ خود بنشان‏

که به خدا سوگند من شما را دوست دارم

و دوستدار شما را نیز دوست دارم،

و به خدا سوگند دوست داشتن شما و دوستانتان

به خاطر طمع‏ دنیائى نیست،

و به خدا من دشمن دارم دشمن شما را و از او بیزارم

و به خدا این دشمنى داشتن و بیزارى من از او

به خاطر پدر کشتگى نیست که میان من او برقرار باشد،

بخدا سوگند من حلال شما را حلال دانم

و حرامتان را حرام شمارم

و چشم به فرمان شما دارم

قربانت گردم آیا با این ترتیب در باره من امید به سعادت و نجات دارى؟

امام باقر (علیه‌السّلام) فرمود:

پیش بیا، پیش بیا، تا او را کنار خود نشانید

و سپس به او فرمود: 

اى پیرمرد همانا مردى به نزد پدرم على بن الحسین (علیهماالسّلام) شرفیاب شد

و این پرسشى که تو از من کردى او از پدرم کرد،

و پدرم به او فرمود:

اگر با این حال بمیرى

به رسول خدا (ص) و على و حسن و حسین و على بن الحسین (علیهم‌السّلام) وارد شوى

و دلت خنک شود و قلبت آرام گیرد و دیده‌‏ات روشن گردد

و با فرشتگان نویسنده گرامى با روح و ریحان از تو استقبال شود،

و این در وقتى است که جان به اینجاى تو رسد و با دست به گلویش اشاره فرمود

و اگر زنده بمانى آنچه را موجب چشم روشنیت هست ببینى

و در بالاترین درجات بهشت با ما خواهى بود.

پیرمرد گفت: چه فرمودى اى ابا جعفر؟

امام (علیه‌السّلام) همان سخنان را براى او تکرار کرد.

پیرمرد گفت: اللَّه اکبر!

اى ابا جعفر اگر بمیرم

به رسول خدا (ص) و على و حسن و حسین و على ابن الحسین (علیهم السّلام) درآیم

و دیده‏‌ام روشن گردد، و دلم خنک شود، و قلبم آرام گیرد،

و با فرشتگان نویسنده گرامى بروح و ریحان استقبال شوم،

هنگامى که جانم به اینجا رسد!

و اگر زنده بمانم ببینم آنچه را دیده‏‌ام بدان روشن گردد،

و با شما باشم در بالاترین درجات بهشت؟

این جملات را گفت و صداى گریه‏‌اش بلند و هاى، هاى، شروع کرد بگریه کردن

تا اینکه‏ روى زمین افتاد،

و حاضران در اطاق نیز که آن حال را از پیرمرد دیدند

شروع کردند به گریه و زارى

امام باقر علیه السّلام که چنین دید

با انگشت خود شروع کرد به پاک کردن قطرات اشگ از گوشه‌‏هاى چشم آن پیرمرد.

پیرمرد سر بلند کرد و به حضرت عرض کرد:

دستت را بمن بده قربانت گردم،

حضرت دستش را به پیرمرد داد،

و او دست آن حضرت را می‌بوسید و بر دیده و رخ خود می‌گذارد

سپس شکم و سینه خود را گشود و دست بر شکم و سینه‌‏اش گذارده برخاست،

و خداحافظى کرد و رفت،

امام باقر (علیه‌السّلام) نگاهى به پشت سر آن پیرمرد کرد،

و رو به حاضرین کرده فرمود:

هر که می‌خواهد مردى از اهل بهشت را ببیند به این مرد بنگرد.

حکم بن عتیبة گوید: من مجلس ماتم و عزائى مثل آن روز ندیدم.

مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى

عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ

قَالَ حَدَّثَنِی رَجُلٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنِ الْحَکَمِ بْنِ عُتَیْبَةَ

قَالَ: بَیْنَا أَنَا مَعَ أَبِی جَعْفَرٍ (علیه‌السّلام) وَ الْبَیْتُ غَاصٌّ بِأَهْلِهِ

إِذْ أَقْبَلَ شَیْخٌ یَتَوَکَّأُ عَلَى عَنَزَةٍ لَهُ‏

حَتَّى وَقَفَ عَلَى بَابِ الْبَیْتِ

فَقَالَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ

ثُمَّ سَکَتَ

فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ (علیه‌السّلام) وَ عَلَیْکَ السَّلَامُ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ

ثُمَّ أَقْبَلَ الشَّیْخُ بِوَجْهِهِ عَلَى أَهْلِ الْبَیْتِ

وَ قَالَ السَّلَامُ عَلَیْکُمْ ثُمَّ سَکَتَ

حَتَّى أَجَابَهُ الْقَوْمُ جَمِیعاً

وَ رَدُّوا عَلَیْهِ السَّلَامَ

ثُمَّ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ عَلَى أَبِی جَعْفَرٍ (علیه‌السّلام)

ثُمَّ قَالَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ أَدْنِنِی مِنْکَ

جَعَلَنِیَ اللَّهُ فِدَاکَ

فَوَ اللَّهِ إِنِّی لَأُحِبُّکُمْ وَ أُحِبُّ مَنْ یُحِبُّکُمْ

وَ وَ اللَّهِ مَا أُحِبُّکُمْ وَ أُحِبُّ مَنْ یُحِبُّکُمْ لِطَمَعٍ فِی دُنْیَا

وَ اللَّهِ‏ إِنِّی لَأُبْغِضُ عَدُوَّکُمْ وَ أَبْرَأُ مِنْهُ

وَ وَ اللَّهِ مَا أُبْغِضُهُ وَ أَبْرَأُ مِنْهُ لِوَتْرٍ کَانَ‏ بَیْنِی وَ بَیْنَهُ

وَ اللَّهِ إِنِّی لَأُحِلُّ حَلَالَکُمْ وَ أُحَرِّمُ حَرَامَکُمْ

وَ أَنْتَظِرُ أَمْرَکُمْ

فَهَلْ تَرْجُو لِی جَعَلَنِیَ اللَّهُ فِدَاکَ

فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ (علیه‌السّلام) إِلَیَّ إِلَیَّ حَتَّى أَقْعَدَهُ إِلَى جَنْبِهِ

ثُمَّ قَالَ أَیُّهَا الشَّیْخُ

إِنَّ أَبِی عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ (علیه‌السّلام)

أَتَاهُ رَجُلٌ فَسَأَلَهُ عَنْ مِثْلِ الَّذِی سَأَلْتَنِی عَنْهُ

فَقَالَ لَهُ أَبِی (علیه‌السّلام)

إِنْ تَمُتْ تَرِدُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ص

وَ عَلَى عَلِیٍّ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ

وَ یَثْلَجُ قَلْبُکَ وَ یَبْرُدُ فُؤَادُکَ وَ تَقَرُّ عَیْنُکَ

وَ تُسْتَقْبَلُ بِالرَّوْحِ وَ الرَّیْحَانِ مَعَ الْکِرَامِ الْکَاتِبِینَ

لَوْ قَدْ بَلَغَتْ نَفْسُکَ هَاهُنَا وَ أَهْوَى بِیَدِهِ إِلَى حَلْقِهِ

وَ إِنْ تَعِشْ تَرَى مَا یُقِرُّ اللَّهُ بِهِ عَیْنَکَ

وَ تَکُونُ مَعَنَا فِی السَّنَامِ الْأَعْلَى

فَقَالَ الشَّیْخُ کَیْفَ قُلْتَ یَا أَبَا جَعْفَرٍ

فَأَعَادَ عَلَیْهِ الْکَلَامَ

فَقَالَ الشَّیْخُ اللَّهُ أَکْبَرُ

یَا أَبَا جَعْفَرٍ إِنْ أَنَا مِتُّ أَرِدُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ص

وَ عَلَى عَلِیٍّ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ ع

وَ تَقَرُّ عَیْنِی وَ یَثْلَجُ قَلْبِی وَ یَبْرُدُ فُؤَادِی

وَ أُسْتَقْبَلُ بِالرَّوْحِ وَ الرَّیْحَانِ مَعَ الْکِرَامِ الْکَاتِبِینَ

لَوْ قَدْ بَلَغَتْ نَفْسِی إِلَى هَاهُنَا

وَ إِنْ أَعِشْ أَرَى مَا یُقِرُّ اللَّهُ بِهِ عَیْنِی

فَأَکُونُ مَعَکُمْ فِی السَّنَامِ الْأَعْلَى

ثُمَّ أَقْبَلَ الشَّیْخُ یَنْتَحِبُ یَنْشِجُ‏ هَا هَا هَا

حَتَّى لَصِقَ بِالْأَرْضِ

وَ أَقْبَلَ أَهْلُ الْبَیْتِ یَنْتَحِبُونَ وَ یَنْشِجُونَ لِمَا یَرَوْنَ مِنْ حَالِ الشَّیْخِ

وَ أَقْبَلَ أَبُو جَعْفَرٍ (علیه‌السّلام)

یَمْسَحُ بِإِصْبَعِهِ الدُّمُوعَ مِنْ حَمَالِیقِ عَیْنَیْهِ وَ یَنْفُضُهَا

ثُمَّ رَفَعَ الشَّیْخُ رَأْسَهُ

فَقَالَ لِأَبِی جَعْفَرٍ (علیه‌السّلام) یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ

نَاوِلْنِی یَدَکَ

جَعَلَنِیَ اللَّهُ فِدَاکَ

فَنَاوَلَهُ یَدَهُ فَقَبَّلَهَا وَ وَضَعَهَا عَلَى عَیْنَیْهِ وَ خَدِّهِ

ثُمَّ حَسَرَ عَنْ بَطْنِهِ‏ وَ صَدْرِهِ

ثُمَّ قَامَ

فَقَالَ السَّلَامُ عَلَیْکُمْ

وَ أَقْبَلَ أَبُو جَعْفَرٍ (علیه‌السّلام) یَنْظُرُ فِی قَفَاهُ

وَ هُوَ مُدْبِرٌ ثُمَّ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ عَلَى الْقَوْمِ

فَقَالَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ یَنْظُرَ إِلَى رَجُلٍ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ

فَلْیَنْظُرْ إِلَى هَذَا

فَقَالَ الْحَکَمُ بْنُ عُتَیْبَةَ لَمْ أَرَ مَأْتَماً قَطُّ یُشْبِهُ ذَلِکَ الْمَجْلِسَ.
__________________________________

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏8، ص: 76